Gegevens schijnen pas echt veilig te zijn ‘in the cloud’. Daarmee bedoelen IT’ers niet echt hoog in de lucht, maar dat kán wel, dankzij datacenters in televisietorens.
Iedereen kent de Gerbrandytoren in IJsselstein, doordat de televisietoren elk jaar volhangt met kerstlampjes. De toren die dan van kilometers ver te zien is, staat bekend als Zendmast Lopik – een naam van voor de gemeentelijke herindeling. Maar de toren wordt al lang niet meer alleen gebruikt door zendgemachtigden. Onder de stalen mast met zenders, in het betonnen gedeelte, staan superveilige, zuinige datacenters.
Toen het analoge televisiesignaal in 2007 werd uitgezet, scheelde dat veel ruimte in de Nederlandse televisietorens. Vroeger hadden Nederland 1, 2 en 3 elk een eigen verdieping met apparatuur die het signaal opving en doorgaf aan de zenders in de mast. Dankzij de digitalisering is nu voor twaalf radiozenders en de 28 televisiekanalen van Digitenne nog maar een halve verdieping nodig.
De nieuwe bestemming van alle vrijgekomen ruimte lag redelijk voor de hand. De faciliteiten die nodig zijn voor de zenders, zijn namelijk perfect voor datacenters. Die hebben dezelfde ononderbroken stroom nodig, goede verbindingen, degelijke koelsystemen en strikte beveiliging.
De vierentwintig zendmasten in Nederland zijn eigendom van Alticom. Sinds kort biedt het bedrijf uit Meppel ook ruimte voor servers aan in de radio- en televisietoren in Roermond. “Voor broadcast is dezelfde techniek nodig als voor data-opslag,” aldus accountmanager Anne Pieter van der Schaaf. “Alles moét doorgaan. Dat kunnen we goed.” De vijfentwintig klanten van Alticom zijn organisaties met kleinschalige datacenters; gemeentes en zorginstellingen, maar ook bedrijven zoals Mediq, de Staatsloterij en Plus Retail.
Hoogtevrees
De toren in IJsselstein is 366 meter hoog, zestig meter hoger dan de Eiffeltoren. Het betonnen deel is een derde daarvan. Als we op de vijfentwintigste verdieping staan, op de bovenste van de twee glazen ringen om de toren, is het zo helder dat we niet alleen de Domtoren kunnen zien, maar ook Amsterdam en de televisietoren van Hilversum. Vanaf deze hoogte zijn zelfs de skyline van Den Haag en Rotterdam in de verte zichtbaar.
Lager in de toren, op de zevende verdieping, draaien de servers van Nouvité. De IT-dienstverlener verzorgt bedrijfskritische IT-systemen. Soms is dat een server bij de klant in het pand, en meestal in de cloud, in de televisietorens in IJsselstein en Alphen aan den Rijn.
De slogan van Nouvité is 'U wilt in de cloud, wij zitten er al'. Johan Stienen, manager business development van Nouvité: “Dit is een unieke locatie. Verkoopgesprekken gaan hier heel leuk. Het eerste kwartier gaat altijd over het uitzicht.” Je moet alleen geen hoogtevrees hebben: “Eén bezoeker had hoogtevrees gehad, maar daar was hij vanaf – totdat hij hier kwam. Hij stond met zijn handen aan de trapleuning.”
Buitenlucht koelt
De servers van Nouvité zitten in twaalf kasten van Alticom, die in een witte, ronde ruimte staan te zoemen. Aan het eind van het gangetje tussen de zwarte kasten zit een klein raampje met weer dat indrukwekkende uitzicht. “Alleen wat ín de kasten zit is van ons. Alticom biedt alles wat nodig is om te draaien,” vertelt Stienen.
Samen werken ze aan datacenters die innovatief zijn op het gebied van koeling en energieverbruik. Vroeger kostte servers draaiende houden en het koelen van die apparatuur evenveel energie. Tegenwoordig kost het koelen nog maar de helft. Bij Alticom kost de koeling nog maar zeven procent van wat het voorheen kostte. Voor de koeling van de servers gebruiken ze buitenlucht.
Van der Schaaf: “Als het buiten tussen de 14 en 27 graden is, is er niks aan de hand. Als het kouder is, dan geven we de warmte gewoon weer terug. Als het warmer is, koelen we bij met twee koelingunits die normaal alleen de vochtigheid uit de lucht filteren. Dat is dus gunstig voor de elektriciteitsrekening.”
Johan Stienen: “Met onze leverancier NEC kijken we hoe hoog de temperatuur in de servers mag zijn. Een paar jaar geleden was dat nog 25 graden voor de processor, maar tegenwoordig is het 45 graden. Daardoor heb je een stuk minder elektriciteit nodig om te koelen.”
De zuinige servers zijn echt een verkoopargument, vertelt hij. Nouvité kan immers voor klanten de duurzaamheidspagina in het jaarverslag vullen. Zeker aangezien de torens van Alticom op groene stroom draaien. Vrij uniek voor een datacenter, bleek in maart uit onderzoek van ontwikkelingsorganisatie Hivos. Maar 3 van de 23 onderzochte opslagbedrijven voor computergegevens zijn geheel overgeschakeld op in Nederland opgewekte groene stroom – Alticom is daar een van. Zelfs de twee dieselmotoren die zorgen voor noodstroom draaien op biodiesel.
24/7 stroom
Die degelijke noodstroomvoorziening is het andere sterke verkoopargument, meent Anne Pieter van der Schaaf: “We verkopen drie smaken stroom. Onbewaakt, bewaakt, en no break.” Onbewaakt betekent alleen stroom van het lichtnet. Al is zelfs dat dubbel uitgevoerd: één reden dat de toren op deze plek staat, is de overlap van twee elektriciteitsnetten. Mocht er een storing zijn in midden-Nederland, dan kan de toren altijd nog stroom halen van het net in Zuid-Nederland.
Bewaakt betekent dat bij een stroomstoring de aggregaten het overnemen. Als die moeten opstarten, duurt het twaalf seconden voordat er weer stroom is; 'no break' betekent dat de servers blijven draaien op accu's die het desnoods vier uur uithouden. Die laatste optie is wat duurder, maar ook niet voor iedereen nodig. “We hebben een opsporingsdienst van auto's als klant. Die klant zegt 'die twaalf seconden geloof ik wel'.”
Zorgen al die garanties en de bijzondere locatie niet voor een pittig prijskaartje? Johan Stienen: “Nee, we zijn juist niet duurder. Door de samenwerking met Alticom bereiken we een veel lagere stroomrekening. Daarbij neem je alleen af wat je werkelijk gebruikt, want door virtualisatie heb je bij ons minder fysieke servers nodig. Je betaalt tenslotte ook niet per liter als je maar een kleine beetje water uit de kraan haalt.”
Nouvité is bezig om de torens aan elkaar te koppelen. Die maken dan onderling via straalverbinding en kabel backups van de databases van klanten. Stienen: “Altijd gespiegeld, over torens heen. Dat is wel kostbaar, maar dan heb je dus écht 24/7 beschikbaarheid van je data.” In de torens van onder meer IJsselstein, Haarlem en Wormer heeft Alticom nu enkele tientallen klanten. Van der Schaaf: “Deze toren zit ongeveer voor zeventig procent vol. En Roermond is nog maar voor de helft gevuld. Voorlopig is er nog ruimte zat.”
Lees ook
Deze windmolen is superefficiënt, relatief goedkoop en veilig voor vogels
Van bouwpuin naar legosteen: zo wil Gerard Steijn de wereld verbeteren
‘t Gat in de markt: printpapier van olifantsgras
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl